เกร็ดความรู้ชาวพุทธ เรื่อง พิธีทักษิณานุประทาน
คำว่า "ทักษิณานุประทาน" หมายถึง การทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ตาย เพื่อให้ผู้ตายได้รับผลเป็นความสุข ความเจริญ พ้นจากภาวะที่ทุกข์มรมานในทุคติ มีวิธีทำคือ การตักบาตร เลี้ยงพระ ถวายสังฆทาน บังสุกุล เป็นต้น แล้วกรวดน้ำอุทิศส่วนกุุศลไปให้แก่ผู้ตาย ซึ่งเป็นวิธีทำบุญในงานอวมงคลทั้งหมด เช่น ทำบุญหน้าศพ ทำบุญ ๗ วัน ๕๐ วัน ๑๐๐ วัน หรือทำบุญวันคล้ายวันตาย เป็นต้น เรียกว่า ทักษิณานุประทาน ทั้งนั้นปัจจุบัน พิธีทักษิณานุประทาน นิยมปฏิบัติแทรกอยู่ในงานมงคลเป็นจำนวนมาก เช่น พิธีทำบุญวันเกิด ทำบุญฉลองยศตำแหน่ง พิธีทำบุญคล้ายวันสถาปนาหน่วย เป็นต้น ก็นิยมทำพิธีทักษิณานุประทาน อุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษของตน หรือของหน่วยงานนั้น ด้วย โดยมีแนวทางการปฏิบัติได้เป็น ๓ แบบ คือ
๑. ก่อนพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ อาราธนาพระสงฆ์พิจารณาผ้าบังสุกุล แล้วกรวดน้ำรับพรให้เสร็จเรียบร้อยเสียก่อนครั้งหนึ่ง แล้วจึงเจริญพระพุทธมนต์ ถวายภัตตาหาร แล้วจึงกรวดน้ำรับพรอีกครั้งหนึ่ง
๒. หลังพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์และฉันภัตตาหารเสร็จแล้ว จึงอาราธนาพระสงฆ์พิจารณาผ้าบังสุกุลต่อไป แล้วกรวดน้ำรับพรต่อไป
๓. หลังเสร็จสิ้นพิธีทำบุญงานมงคล โดยกรวดน้ำรับพรเสร็จเรียบร้อยแล้ว จึงอาราธนาพระสงฆ์ พิจารณาผ้าบังสุกุลตามเวลาที่เหมาะสม แล้วกรวดน้ำรับพรอีกครั้ง ซึ่งวิธีการแบบที่ ๓ นี้ มักจะไม่ค่อยมีการปฏิบัติกันมากนัก ข้อสังเกตุเกี่ยวกับเรื่องนี้ก็คือ การปฏิบัติตามแบบที่ ๑ และ ๓ พระสงฆ์จะอนุโมทนาให้พร ๒ ครั้ง ประธานและผู้ร่วมงานจะกรวดน้ำรับพร ๒ ครั้ง คือ ในช่วงที่ทำพิธีทอดผ้าบังสุกุลและพระสงฆ์พิจารณาผ้าบังสุกุลเสร็จแล้ว ครั้งหนึ่ง และหลังจากพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์ และฉันภัตตาหารเสร็จแล้วอีกครั้งหนึ่ง แต่หากปฏิบัติตามแบบที่ ๒ จะกรวดน้ำรับพรเพียงครั้งเดียว เนื่องจากจะเลื่อนขั้นตอนการทอดผ้าบังสุกุลไป หลังจากพระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์และฉันภัตตาหารเสร็จแล้ว จะอย่างไรก็ตามจุดมุ่งหมายของพิธีทักษิณานุประทานนั้น ล้วนกระทำเพื่อเป็นการอุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ตายเป็นหลัก ส่วนการจะเลือกปฏิบัติแบบไหนนั้น ก็สุดแท้แต่เจ้าภาพจะเป็นผู้กำหนดตกลงกัน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น